BÖBREK TAŞI NASIL OLUŞUR VE NASIL ÖNLENEBİLİR?
Üriner sistem taş hastalığı oldukça sık rastlanan bir rahatsızlık. Böbrek taşları, idrar yolu enfeksiyonları ve prostat patolojilerinden sonra üriner sistemi en sık etkileyen üçüncü patolojik durum. Çoğu hasta tarafından böbrek taşı düşürme doğum sancısına benzetiliyor olsa da bazı durumlarda ağrıya neden olmuyor. Belirti vermeyen bu taşlar genellikle başka bir rahatsızlık dolayısı ile çekilen röntgen filminde ya da idrar tahlilinde ortaya çıkıyor. Bazen de sık tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonları taştan şüphelenilmesine neden oluyor. Ancak ister ağrıya neden olsun ister olmasın taş oluşumunun altında yatan sebebin mutlaka ortaya çıkartılması gerekiyor. Çünkü böbrek taşı hastası ek tedavi almadığı takdirde hastalık ilk yıl yüzde 10, beşinci yıl yüzde 35 ve onuncu yıl ise yüzde 50 tekrarlama eğilimi gösteriyor. Son yıllarda taş hastalığının görülme oranlarında artış yaşandığını dile getiren artışın en önemli sebepleri arasında yanlış beslenme şekli ve yetersiz sıvı alımı olduğunu belirtiyor.
Böbrek Oluşumuna Neden Olan Faktörler
Yaş ve cinsiyet : Üriner sistem taş hastalığı genellikle 20-49 yaş arasında ortaya çıkıyor. Genellikle birden fazla taşı olan ve tekrarlayan taş hastalığı nedeniyle takip edilen hastaların taş ile ilgili şikayetlerinin 20’li yaşlarda başlamış olduğu görülüyor. Yapılan araştırmalar, 50 yaş üzerinde ilk kez taş oluşturma oranının çok düşük olduğunu ortaya koyuyor. Taş hastalığı erkeklerde kadınlara göre 3 kat daha fazla görülüyor. Çocukluk döneminde ise erkek ve kız çocuklarda taş oluşum oranları arasında fark bulunmuyor.
AİLE öyküsü: Böbrek taşı olan her dört hastadan birinde aile hikayesi bulunuyor. Yapılan bilimsel çalışmalarda taş hastalığının oluşmasında genlerin etkili olduğu gösteriliyor.
Yaşadığı yer: Ülkemizde böbrek taşı Güneydoğu Anadolu, Akdeniz ve Doğu Karadeniz’de diğer bölgelere oranla daha fazla görülüyor.Sıvı Alımı: Yapılan araştırmalar gösteriyor ki sıvı alımı ve akabinde artan idrar taş oluşma sıklığını azaltıyor. Ayrıca limon ve portakal suyu içeriğinde bulunan sitrik asit nedeniyle taş oluşumunu engelliyor.
Beslenme Şekli: Protein içerikli gıdaların ve tuzlu yiyeceklerin yenmesi tahıllı gıdalardan ise uzak durulması taş oluşumunu artırıyor.
İlaçlar: Bazı ilaçların taş oluşumu üzerinde farklı etkileri olabiliyor. Hioertansiyon tedavisinde kullanılan bazı ilaçlarla, kalsiyum ve sodyum içeren bazı ilaçların taş oluşumunu artırdığı öngörülüyor. İdrar söktürücü ilaçlar ise bazı durumlarda taş oluşma riskini artırabilirken bazı durumlarda da azaltabiliyor.
BÖBREK TAŞLARI RİSK FAKTÖRLERİ ORTADAN KALDIRILARAK ÖNLENEBİLİR!
Böbrek Taşları İçin Tedavi Yöntemleri
Konservatif Gözlem: Kendiliğinden düşebileceği düşünülen taşlarda konservatif gözlem uygulanıyor.
Şok Dalgaları İle Taş Kırma: Vücut dışında ses ile oluşturulan şok dalgalarının, vücut içindeki taşa odaklanarak taşın kırılması sağlanıyor.
Üreterorenoskopi ile Taş Alınması: Vücutta herhangi bir kesi yapmadan, idrar yolunun içine bir kamera sistemi ile girilerek böbreğe ulaşılıyor. Bu yöntemle taş kırılıyor veya bütünüyle alınıyor.
Perkütan Nefrolitotomi: Böbreğin bulunduğu bölgeden çok küçük bir kesi yapılarak kameralı sistem ile direkt böbrek içine girilerek taşın gözlendiği ve kırılarak vucut dışına çıkartıldığı yöntemdir.
Açık Taş Cerrahisi: Çok özel durumlar dışında yapılmamalıdır!