PROSTAT NEDİR?

PROSTAT NEDİR?

Prostat bir organdır! Hastalık değil!

Prostat bir organdır ve idrar sisteminin son kısmına yakın bölümde mesanenin ve makat bölgesi (rektum) arasında ve meni bezinin önünde bulunur. Hem idrar kanalı hem meni kanalı bir tünel misali prostatın içinden geçer. Çocukluk yaşında pasif olarak bekleyen prostat, ergenlik başlaması ile(11-16yaş) beraber testosteron salınımı etkisiyle fonksiyonel olarak aktif hale gelir. Prostat, erkeklerde semeninin (meni) bir kısmını oluşturan, koyu kıvamlı salgı yapan bir bezdir.

Prostatın fonksiyonlarını sürdürebilmesi için erkeklik hormonlarına ihtiyaç vardır. Erkeklik hormonlarının en önemlisi, testisler (hayalar) tarafından salgılanan testosterondur.
İyi huylu prostat büyümesi yaşla beraber her erkekte gerçekleşen bir durumdur. Ergenlikten önce 3-6 gr kadar olan prostat, ergenlikte 20 gr kadar boyuta ulaşır. Ergenlikle beraber fonksiyon göstermeye başlayan prostat 40 yaşına kadar pek büyümez. 40 yaşından önce büyüme varsa genelde prostatit dediğimiz prostat enfeksiyonu hastalığına bağlı olduğu düşünülür. 40-45 yaşından sonra prostat özellikle geceleri olmakla beraber sürekli büyümeye başlar. Bunun sebebi olarak çoğunlukla yaşlanmaya bağlı hormonal değişimler suçlanmaktadır.

Prostatın görevi ayrıntılı olarak halen bilinmemekle beraber üreme fonksiyonu ile ilgili bir veya birden çok görevli olduğu bilinir. Bunlardan en önemlisi spermlerin beslenmesi ve desteklenmesi için gerekli maddeleri (früktoz şekeri, koagulasyon faktörleri, prostaglandinler) salgılaması olarak göze çarpar.

Prostatın içinden hem idrar yolu hem de meni yolu geçmektedir. Erkeklerde ejekulasyon(boşalma) sırasında prostat kasılarak penise doğru meni sıvısını gönderir. Burada görevi spermleri korumaktır. Tükürük bezleri nasıl sindirime yardımcı sıvılar üretirse, prostat da üreme ve sperm olgunlaşması ile ilgili meni sıvısının içerisindeki özel maddeleri üreten bir bezdir.

Prostat genç yaşlı demeden, her yaştan erkekte yarattığı farklı farklı problemler ile erkekleri mutsuz eden tam bir baş belasıdır. Hiç bilinmez ama gençlerde görülen prostat problemleri az değildir ve görmezden gelemeyiz. Prostat gençlik ve 50 yaş öncesi yıllarında Prostatit denilen enfeksiyon ile ciddi ağrı ve yanma benzeri ciddi şikayetler yaratır. Amerika’da yapılmış bir çalışmaya göre erkeklerin yarısı hayatlarının bir döneminde mutlaka Prostatit nedeniyle problem yaşamışlardır. İlerleyen yaşlarda özellikle 50 yaşından sonra prostat büyümesine bağlı olarak idrar tıkanmasına kadar gider ciddi problemler yaşarlar. Yaşın ilerlemesiyle beraber (özellikle 65 yaş üstü)prostat kanseri erkeklerin en büyük derdi olmaktadır. Tabi yıllar içinde prostat bağlı oluşan cinsel problemler, psikolojik etkiler, kadın erkek ilişkileri üzerine etkileri, bağırsak sistemi problemleri ve fıtık vb. gibi ek sorunları da eklemek lazım gelir. Özetle, prostat bir bakıma erkeklerin başının belasıdır ve erkekler hayatları boyunca prostat ve onun yarattığı psikolojik ve fiziksel problemlerle uğraşırlar.

Prostat hastalıkları sinsidir
Prostat hastalıkları genelde sinsidir ve geç teşhis konulur. Erkeklerin prostat hastalıkları ile ilgili doktora gitmekte çekingen davranmaları da bu duruma katkı sağlamakla beraber prostatın özel ve derin anatomik konumu da daha sinsi olmasına ve geç teşhise katkıda bulunur.

Evet prostat hastalıkları sinsidir. Bunun sebebi de aslında anatomik yapısında gizlidir. Prostat kolay ulaşılamayan GİZLİ bir bölge de yerleşmiştir. Bu nedenle büyüme ve kanser gibi hastalıkları başlangıç aşamasında SİNSİ seyredebilir. Prostat kendi hastalıklarına ait şikayetler konusunda sinsi davranır. Bununla beraber çevre organlara baskı yaparak tahmin edilemez şikayetler de yaratabilir. Prostat idrar, barsak ve cinsel organların bulunduğu çok yoğun bir kavşak üstünde bulunur. Bu nedenle prostat bezinde oluşacak olası bir problem bir çok sistemi etkileyerek farklı yakınmalar yapabilir. En sık bilineni olan idrar yakınmalarının yanı sıra, erken boşalma ve sertleşme problemi gibi cinsel fonksiyon bozuklukları veya kabızlık ve fıtık gibi başka problemlere de sebep olabilir.

Prostat hastalığı olduğumu nasıl anlarım?
Prostat hastalığını gösteren belli başlı belirtiler nelerdir?
· Sık sık idrara çıkma.
· Gece idrara çıkma.
· İdrarda yanma.
· İdrarı tam olarak boşaltamama ve içeride idrar kalmış hissini yaşama.
· İdrarın çatallı bir şekilde dışarı çıkması.
· Ağrılı- kanamalı ejekulasyon-meni boşalması.
· Hiçbir şikayet olmaması!!! Belki de en önemli bulgudur ve mutlaka her erkeğin bilmesi gerekir! Prostat kanseri yukarıdaki şikayetler olmadan sadece rutin kontroller ve checkup ile ortaya çıkabilir. Bu noktada yıllık rutin kontrol çok önemlidir.

40 yaş üstünde sık idrara çıkmanın sebebi her zaman prostattır: Yanlış

40 yaş üstü sık idrara çıkan bir erkek bu durumu hemen her zaman prostat başlangıcı olarak görür. Bu durum çok da doğru değildir. Evet sık idrara çıkma şikayetinin en sık sebebi prostat hastalıklarıdır. Bununla beraber, idrar üretimindeki normal olmayan artışa bağlı sık ve çok miktarda idrara çıkma (polüri) prostat büyümesi dışındaki bir çok hastalık da sebep olabilir. Bu hastalıklar arasında diyabetes mellitus(Şeker hastalığı), diyabetes insipitus(Su hormonu bozukluğu), haddinden çok fazla ve aşırı sıvı tüketimi ve idrar kanalında tıkanma yapan taş veya tümör gibi hastalıklara bağlı oluşan postobstrüktif diürezde görülebilir. Bu durum sadece geceleri olursa nokturnal poliüri olarak tanımlanan bir hastalık var demektir. Akşam yemeği sonrası yatana kadar geçen 3 saatlik sürede basit bir sıvı kısıtlaması gece idrar sıklığını azaltarak ciddi fayda sağlayacaktır.

Prostat hastalıkları dışında sık idrara çıkmaya neden olan diğer hastalıklar mesane enfeksiyonları, mesane kapasitesinde ve genişleme yeteneğinde azalma, mesanenin kas ve sinirlerinin güçsüzlüğü nedeni ile idrarı tam boşaltamadığı durumlar (Nöromuskuler disfonksiyon) olarak sayabilirim.

Prostat kanseri belirtileri nedir? Nasıl teşhis edilir?
Prostat kanseri ABD’de ilk sırada, Türkiye’de akciğer kanserinden sonra ikinci sırada görülen sık rastlanılan bir kanser türüdür. Prostat kanseri belirtileri, prostat idrar yolu tam ortasında yer aldığı için sıklıkla gece idrara çıkma, sık sık idrara çıkma, idrarda yanma, tam boşaltamama gibi ortaya çıkabilir. Fakat bununla birlikte prostat kanseri erken evrelerde çoğunlukla BELİRTİ VERMEZ.

Muayenehaneme prostat kanseri teşhisi ile gelen hastaların %80i “Hocam hiç şikayetim olmadı, tesadüfen rutin kontrolde çıktı veya başka bir şikayetle aile hekimine gittiğimde yapılan kan testinde çıktı” gibi şeyler söylerler. Bu nedenle 50 YAŞ SONRASI ŞİKAYETİ OLSUN VEYA OLMASIN TÜM ERKEKLERİN prostat kanseri için kontrol yaptırması hayati öneme sahiptir! Ailesinde prostat kanseri olan kişilerin ise 45 yaş sonrası bu kontrolleri yaptırması gerekir. Prostat kontrollerinde ise muayene, PSA ve gerekli durumlarda MR gibi görüntüleme teknikleri kullanılır.

“Prostat kanseri nasıl olsa idrar şikayetleri yapar. Ben de şikayet başlar başlamaz tedavime başlarım. Şikayetim olmadan doktora gitmeme gerek yok!

Prostat kanseri ile ilgili belki de en yanlış inanış budur! Prostat kanseri hastalarından tanı konulduktan sonra en sık duyduğum cümlelerden biri ‘hocam benim şikayetim yoktu, bu yüzden kontrole gelmedim’ oluyor. Benim ise hastalara cevabım şöyle oluyor. Prostat kanseri sinsi bir hastalıktır. 100’de 70 hastada hiçbir belirti vermez. Prostat, gözünüz veya kulağınız gibi göz önünde olmayan ve hastalıkları kişi tarafından hemen görülemeyen bir organdır. Sinsi olmasının sebebi birazdan bu nedenledir. Ayrıca prostat kanserini yayılmadan, erken evre yakaladığımızda tama yakın iyileşme yani kür mümkündür. Bütün bu gerekçeler göz önünde bulundurulduğu zaman prostat kanserinde erken teşhis tedavi başarısını etkileyen en önemli unsurdur.

Meslek hayatım boyunca en problemli hastalar, en çok ağrı yaşayan ve üzüldüğüm hasta gruplarından biri bu yanlış inanışla tanısı gecikmiş hastalardır. Rahatsızlığa neden olan idrar bulguları ve şikayetleri, lokal olarak ilerlemiş prostat kanseri olan erkeklerin sadece % 7’sinde görülür. Yani erken evrede olan kanserler şikayet yapmaz veya hafif şikayetler yaratır. Şikayetleri ilerlemeden doktora gelmeyen bu prostat kanserli hastalarda, ilerleyen zamanla şikayetler artınca doktora başvurduklarında genelde iş işten geçmiştir. Kür mümkün olmadığı gibi hastalığı durdurmak da pek mümkün olmaz. Çok ciddi problemler de cabası. Bu hastalarda prostat kanserinin en yaygın semptomu, kanserin yayılmasına bağlı kemik ağrısıdır. 45 yaş üstü erkeklere sesleniyorum! Lütfen şikayetiniz olmadan prostat kontrolüne geliniz! İş işten geçmeden!

Prostat her zaman ereksiyonu ve cinselliği bozar: Yanlış
Daha önce de anlattığım anket çalışmasında toplumun yüzde 30-50’si prostat denilince cinsel problemi kaçınılmaz olarak algılamakta. Prostat hastalıkları bu inanışın aksine çoğu zaman ereksiyon ve cinsellik problemi yaratmaz. Prostat hastalıklarının cinsel problemleri sebep olması için ameliyat veya radyoterapi gibi ciddi tedaviler görmüş olması veya ileri evre kanser gelişmesi gerekmektedir. İleri yaşta prostata atfedilen cinsellik ve ereksiyon problemleri, sanılanın aksine çoğunlukla diyabet, kalp damar hastalıkları, metabolik sendrom, obezite ve sosyal ve olan hastalarda prostata odaklanmak tedavide eksik kalmak demektir. Mutlak suretle kişinin genel vücut sağlığı, psikolojik durumu ve sosyal problemleri değerlendirilmelidir.

Prostatta en sık görülen hastalıklar nelerdir?

Prostatın en sık görülen hastalıkları BPH(iyi huylu prostat büyümesi), Prostat kanseri ve Prostatit(prostat iltihabı) dır. Bu üç hastalık da gece idrara çıkma, sık sık idrara çıkma, idrarda yanma, tam boşaltamama gibi idrar yakınmalarına neden olabilir. Nadiren ejekulasyon-boşalma problemleri veya kanama yapabilir. BPH(iyi huylu prostat büyümesi) ve Prostat kanseri, 40 yaş üstü grupta görülürken, prostatit daha genç erkeklerin hastalığıdır.

Prostat=Kanserdir: Yanlış! prostat gözümüz kulağımız gibi bir organdır ve hastalıkları vardır!
Televizyon için birkaç ay önce, iki hastamın hikayesini anlatan bir yarı belgesel program çektik. İki hastamızın ortak noktası prostat hastası olmalarıydı. Diğer bir ortak noktaları ise prostatın tam olarak ne olduğunu bilmemeleriydi. Hastalardan biri prostat kanseri diğeri iyi huylu prostat büyümesi hastalığına yakalanmıştı. Her iki hastanın doktora gidiş şekilleri tamamen zıt olarak tespit edildi. İyi huylu prostat büyümesi olan hasta, uzun zamandır şikayetleri olmasına rağmen doktora başvurmamıştı. Bana geldiğinde neden doktora başvurmakta bu kadar geciktiğini sorduğumda bana verdiği cevap çok sık duyduğumuz bir yanlış inanışa dayanıyordu.

‘İdrar ile ilgili şikayetlerim vardı ve bunun prostata bağlı bir kanser olmasından korktum ve o nedenle doktora gelmedim!’ Prostat kelimesi geçince insanların bir kısmının aklına hemen kanser kavramı geliyor. Bu Toplumsal bir gerçek fakat doğru değil. Çünkü prostat kanserlerinin çoğu şikayet yaratmıyor ve şikayeti olan kişilerin çoğunda prostat kanseri tespit edilmiyor. Nitekim diğer hastamızda hiçbir şikayet olmamasına rağmen tamamen rutin kontrolleri yapılırken checkup tahlillerinde yükseklik tespit edilip prostat kanseri teşhisi konulmuştu. Başta bahsettiğim televizyon programının konusu olan bu iki hastamız da ameliyat olarak tedavilerini tamamladılar ve tamamen hastalıklarından kurtularak mutlu ve mesut olarak hayatlarına devam etmektedirler.

Prostat bütün erkeklerde doğumdan ölüme kadar bulunan bir organdır.
Halk arasında ‘prostat olmuş’ veya ‘prostat başlangıcı’ gibi tanımlar genelde ‘iyi huylu prostat büyümesi’ne bağlı olarak idrar kanalına baskı yapmasından kaynaklanan şikayetleri (idrar yapmakta zorluk gece çıkma ve benzeri durumlar) anlatır.

Prostat kabızlık yapar

40 yaş üstü kabızlık problemi başladı ise dikkat! Prostat olabilirsiniz!
Prostat bulunduğu bölge itibariyle komplike bir anatominin içindedir. Hemen arka tarafında rektum denilen bağırsağın son kısmı ile temas halindedir. Arada Denonvillers fasyası denilen 1-2mmlik çok ince bir zar dışında bir şey yoktur. Bu nedenle prostat etkileyen her durum, özellikle haddinden fazla büyümesi bu kalın bağırsak bölümüne baskı yaparak boşaltımı engelleyebilir. Burada özellikle kabızlık gibi bağırsak problemlerine yol açabilir. 50 yaşın üstündeki kabızlık problemlerin bir kısmı prostata bağlıdır ve kabızlık problemi çeken erkeklerin prostat hastalıklarından şüphelenmeleri ve şikayetleri yoksa bile mutlaka prostat kontrollerini yılda bir kere yaptırmaları çok önemlidir. Prostat ile kalın bağırsak bu kadar yakınken prostat ameliyatlarında ve kanser radyoterapisi tedavisinde etkilenme ihtimali vardır. Özellikle Radyoterapi sonrası ishal atakları ile seyreden bağırsak problemleri yaşanabilir

Prostat Fıtık yapar
Prostat hastalıklarında karın bölgesinden gelişen fıtık hastalıkları daha sık görülür. Bunun nedeni prostatın büyüyerek idrar yolunu tıkaması sonucu mesane(idrar torbası) idrar boşaltmak için kasıldığında gücünün yetmemesi ve karın kaslarını kullanmak zorunda olmasıdır. Buna bağlı olarak karın kasları zorlanır ve karın kasların arasındaki zarlar zaman içinde incelerek, iç organların ve karın boşluğunun dışa doğru bombeleşmesine yani fıtık oluşmasına sebep olur. Bunlar göbek ve kasık bölgesinde şişlikler olarak ortaya çıkar. 40 yaşından sonra kasık fıtığı veya göbek fıtığı olan erkekler mutlaka prostat kontrolü yaptırmalıdırlar.